راهسازی چیست و چه مراحلی دارد؟

آشنایی با راهسازی و مراحل مختلف آن

انجام پروژه های راهسازی یک عملیات پر زحمت است که ممکن است چندین سال طول بکشد تا تمام شود. این فرآیند مستلزم برنامه‌ریزی دقیق و ارزیابی‌های فراوان از جمله تجزیه و تحلیل محیط و سازه است. همچنین، برای تکمیل آن به چندین تیم ساخت‌وساز و تجهیزات کارخانه‌ای نیاز است. پس از آغاز پروژه های راهسازی، مراحل متعدد آماده‌شدن جاده برای تردد وسایل نقلیه در دستور کار قرار بگیرد.

راهسازی چیست؟

راهسازی عبارت است از ایجاد یک مسیر یا بستر مهندسی‌شده و بدون شکستگی که بر موانع جغرافیایی غلبه می‌کند و سطوح آن به اندازه کافی برای تردد خودرو یا افراد پیاده صاف و هموار است. راهسازی از هنجارهای قانونی یا رسمی ترافیک پیروی می‌کند.
در ساده‌ترین شکل، راهسازی شامل نصب آسفالت، بتن یا سایر مصالح برای ایجاد سطح صاف به منظور عبور و مرور وسایل نقلیه است.
ساخت و ساز جاده شامل فازهای زیادی است که هر کدام در نوع خود، پروژه‌های پیچیده‌ای هستند. قبل از ورود به مراحل انجام پروژه راهسازی خوب است قدری درباره تاریخچه آن بدانیم.

تاریخچه راهسازی در ایران و جهان

روش‌های ساخت جاده‌ از زمان ساخت اولین جاده‌ها در حدود 4000 سال قبل از میلاد بسیار تغییر کرده است.
اولین جاده‌ها مسیرهایی بودند که در اثر عبور و مرور حیوانات ساخته شده بودند و بعدها توسط انسان‌ها تکمیل شدند. قدیمی‌ترین سوابق از چنین مسیرهایی در اطراف برخی از چشمه‌های نزدیک اریحا پیدا شده است و مربوط به حدود 6000 سال قبل از میلاد است.
اولین نشانه‌های جاده‌های ساخته‌شده توسط انسان به حدود 4000 سال قبل از میلاد برمی‌گردد که شامل خیابان‌های سنگ‌فرش شده در اورِ عراق امروزی و جاده‌های چوبی در باتلاقی در گلاستونبری انگلستان است. این جاده‌ها در حال حاضر به همان صورت حفظ شده‌اند.

در عصر برنز در دسترس‌بودن ابزارهای فلزی ساخت سنگفرش را امکان‌پذیرتر می‌کرد. از همان زمان، تقاضا برای جاده‌های سنگفرشی افزایش یافت. این جاده‌ها تا سال ۲۰۰۰ قبل از میلاد به خوبی تثبیت شده و جا افتادند.
تقریباً در این زمان، مینوی‌ها در جزیره کرت، جاده‌ای به طول 30 مایل (50 کیلومتر) از گورتینا در ساحل جنوبی به کنوسوس در ساحل شمالی کشیدند. این جاده که از لایه‌های سنگی ساخته شده بود، قدیمی‌ترین جاده سنگفرشی موجود است. به نظر می‌رسد مرکز جاده برای تردد پیاده‌ها و لبه‌ها برای تردد حیوانات و گاری‌ها استفاده می‌شده است.
در مورد تاریخچه راهسازی در ایران باید بگوییم، اولین جاده طولانی در جهان در ایران ساخته شد. این جاده مسیری به طول 1500 مایل بین خلیج فارس و دریای مدیترانه بود که حدود 3500 سال قبل از میلاد ساخته شد، اما از حدود 1200 قبل از میلاد به صورت سازمان‌یافته توسط آشوری‌ها مورد استفاده قرار گرفت. این مسیر، بین سال‌های 550 تا 486 قبل از میلاد توسط پادشاهان بزرگ ایرانی، کوروش دوم و داریوش اول ترمیم شده و گسترش یافت.

مراحل انجام پروژه راهسازی مدرن

برخلاف انواع قدیمی جاده، انجام پروژه های راهسازی مدرن معمولا با استفاده از آسفالت و یا بتن صورت می‌پذیرد. به‌طور کلی، انجام پروژه های راهسازی شامل سه مرحله است:

تنظیمات ابتدایی
زیر سازی جاده
سنگفرش سازی یا روسازی